De Oegstgeester dakpan
Er zijn nogal wat steden en streken die bekendstaan vanwege een lekkernij. U kent vast wel het Haagse hopje, de Bossche bol, de Limburgse vlaai of het Fries suikerbrood. Maar kent u in deze serie ook de Oegstgeester dakpan? Bakker Hugo de Groot op de Kempenaerstraat is de enige bakker ter wereld die dit koekje bakt. Ja ik heb het over de koeken en niet over de echte originele dakpannen, die vanaf halverwege de 19de eeuw in maar liefst twee Oegstgeester fabrieken werden gemaakt en gretig aftrek vonden in het dorp en ver daar buiten.
De Oegstgeester dakpan als lekkernij kent ook een geschiedenis, maar die gaat iets minder ver terug. Om daar achter te komen bezoek ik op een donderdagmiddag de bakkerij, als de winkel net haar deuren heeft gesloten. Het echtpaar Annemarie de Groot en Leonard Marks ontvangt me hartelijk en leidt me naar de ruimte achterin. Daar volgt een gesprek over de Oegstgeester dakpan die het levenslicht als koekje ergens in de jaren negentig zag. ‘Het was burgemeester Scheenstra die op zoek was naar iets bijzonders wat bij Oegstgeest hoorde en eetbaar was. Als hij andere dorpen en steden bezocht dan kwam hij steevast thuis met iets lekkers dat gerelateerd was aan die plaats. Hij wilde dat ook voor ons dorp’. Aan het woord is Annemarie de Groot, de kleindochter van Hugo de Groot die in 1924 een bakkerij begon aan de Kempenaerstraat 111. ‘Tijdens een brainstorm borrelde de Oegstgeester dakpan al vrij snel op. Toen de keuze definitief op de dakpan was gevallen moesten we aan de slag om er iets eetbaars van te maken.
We ontwikkelden een recept en mallen om de koekjes in grote hoeveelheden te kunnen bakken. En zo zijn we begonnen’, vult Leonard Marks aan. Hij is binnen de bakkerij verantwoordelijk voor de productie van het brood en banket. Als ik naar het recept vraag dan krijg ik het beste antwoord dat een bakker kan geven: ‘Het is natuurlijk een geheim recept waar ik niets over kan prijsgeven maar ik kan wel zeggen dat het gewoon een lekker bros zandkoekje is in een mooie vorm’. Het echtpaar vertelt over het verdere verloop. Hoe de koekjes voor het eerst in de winkel terecht kwamen voor de verkoop aan klanten. Ze gingen over de toonbank maar nog niet als zoete broodjes.
Het was burgemeester Jaensch die het koekje nieuw leven inblies en voor de ‘echte’ doorbraak zorgde. Hij besloot de Oegstgeester dakpan koekjes te serveren bij verschillende gelegenheden die de gemeente organiseert, waaronder de nieuwe bewonersavonden. Bij de naturalisatie van inwoners speelt het koekje een bijzondere rol. ‘De naturalisatie van inwoners is een indrukwekkend moment’, aldus burgemeester Jaensch. ‘Ik vertel dan ook altijd een ‘streng verhaal’ over rechten en plichten die het Nederlanderschap met zich mee brengt. Het Oegstgeester dakpan koekje breekt altijd het ijs. Mensen kijken er naar om te zien wat het precies voorstelt. Voor mij is dat het moment om op een deel van de geschiedenis – van Oegstgeest liggend aan de rivier - in te gaan. Een plek waar vroeger veel bedrijvigheid was en waar de eerste inwoners van Oegstgeest, de Romeinen, aan wal gingen. De rivier was goed om handel te drijven met Engeland en het achterland, tot aan wat we nu Duitsland noemen. Later trokken andere groepen naar Oegstgeest. Het verhaal laat zien dat we allemaal onderdeel zijn van een groter geheel’.
Annemarie de Groot en Leonard Marks zijn blij met de aandacht voor de Oegstgeester dakpannen. Dat deze een plek hebben verworven bij menig Oegstgeestenaar en daarbuiten blijkt wel uit de verhalen. ‘Er komen klanten binnen die vragen: is het waar? Heeft u de Oegstgeester dakpan? Ik zorg er zelf ook wel voor dat de koekjes bekendheid krijgen buiten het dorp. Als ik naar mijn familie in Limburg ga, heb ik altijd Oegstgeester dakpannen bij me’, zegt Annemarie trots. De Oegstgeester dakpannen zijn het hele jaar verkrijgbaar bij bakker Hugo de Groot. Wilt u de echte Oegstgeester dakpannen bewonderen? Bezoek dan eens kasteel Oud-Poelgeest. Op het dak van het koetshuis liggen ze te schitteren.
Dit artikel is gepubliceerd in de Oegstgeester Courant (3 januari 2024).